Misschien hebt u zich al afgevraagd waar precies de grens ligt tussen uw privéperceel en het openbaar domein? Deze informatie moet worden opgezocht in een zogeheten «Algemeen Rooilijnplan». In principe is er een voor elke openbare weg en ze worden allemaal bewaard bij de gemeentelijke Wegendienst.
Wat is een Algemeen Rooilijnplan?
Volgens de Raad van State is een Algemeen Rooilijnplan een «grafisch document met regelgevende waarde dat de huidige en toekomstige lengtegrenzen van een of meer openbare wegen bepaalt en de eigendommen aanduidt die eraan grenzen».
Wat zijn de juridische gevolgen?
Er kunnen zich verschillende situaties voordoen.
a) Indien het Algemeen Rooilijnplan grond bevat die reeds tot het openbare domein behoort (herkenbaar aan het ontbreken van een kadastraal nummer), dan betreft het een afbakeningsplan dat de privaat/publieke grens juridisch vastlegt.
b) Indien het privégronden bevat (met een kadastraal nummer), krijgt het een openbare bestemming: in dat geval heeft de overheid het recht, maar niet de plicht, om deze percelen te verwerven om er de openbare weg aan te leggen. Die aanschaf gebeurt in principe in onderling overleg, maar tegen weerspannige bewoners kan de onteigening om redenen van openbaar nut worden ingeroepen.
c) Indien het Algemeen Rooilijnplan nooit werd gevolgd door het aanschaffen van de grondinnames, dan worden deze bezwaard met een zogenaamde erfdienstbaarheid van rooilijn. Dit betekent dat de grondinname eigendom blijft van de bewoner, die deze naar eigen goeddunken kan gebruiken zolang de overheid niet beslist om over te gaan tot onteigening. De bewoner mag echter op een grondinname bezwaard met een dergelijke erfdienstbaarheid van rooilijn geen enkel bouwwerk oprichten dat niet kan worden afgebroken.
De bedoeling van het Algemeen Rooilijnplan is dus om:
- enerzijds de bedding van de openbare weg te beschermen;
- en anderzijds de gemeente toe te staan een openbare weg te wijzigen of aan te leggen.
Het eerste Algemeen Rooilijnplan werd opgesteld in 1850: het gaat om de Atlas des Communications Vicinales, beter bekend als de Atlas der Buurtwegen, die nog steeds van kracht is.
Hoe ziet dat plan eruit?
Het Algemeen Rooilijnplan, waarvan de vorm wordt voorgeschreven door ministeriële rondzendbrieven, toont de nieuwe grenzen van een openbare weg met rode lijnen, waarbij de op het openbaar domein in te nemen grondinnames geel zijn gekleurd.
Ook de Bijzondere Bestemmingsplannen (BBP’s) hebben de waarde van Algemeneen Rooilijnplan, in toepassing van artikel 66 van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening. Hoewel een Algemeen Rooilijnplan in dit geval niet meer juridisch noodzakelijk is, kan het uit zuiver technisch oogpunt noodzakelijk zijn om de onduidelijkheid van de tekeningen van de BBP’s weg te werken.
Hoe kan ik weten waar de rooilijn zich op mijn perceel bevindt?
Elke inwoner die de grens tussen zijn eigendom en het openbaar domein wenst te kennen, kan het College van Burgemeester en Schepenen verzoeken om de vaststelling van de Bijzondere Rooilijn op zijn perceel.
Indien er geen algemene rooilijn is, zullen de landmeter van de bewoner en die van de gemeente de bijzondere rooilijn baseren op alle aanwijzingen die zij gewoon zijn te gebruiken voor de afbakening van een perceel. In de praktijk gaat het dus om een eenvoudig afbakeningsplan waarvan de grens met de straat door het College wordt gevalideerd na onderzoek van zijn overeenstemming met het BBP, het Algemeen Rooilijnplan, de Atlas der Buurtwegen, de verzamelde aanwijzingen en de ligging van het pand.
Bijzondere gevallen:
Ik wil een omheining / haag / laag muurtje plaatsen of vervangen aan de kant van de weg: hoe kan ik weten waar ik het mag plaatsen?
De bijzondere rooilijn (d.w.z. de grens tussen het openbaar domein en uw perceel) zal u worden meegedeeld door een van de landmeter-experten van de technische Wegendienst. Daarvoor zal hij zich eerst baseren op het Algemeen Rooilijnplan van uw straat als dat bestaat, en op de bestaande situatie indien dat niet het geval is.
Ik ben landmeter en ik wil mijn afbakeningsplan voltooien door de validatie van de grens met het openbaar domein
Om uw proces-verbaal van afbakening te voltooien, moet u de grens tussen de eigendom van uw klant en het openbaar domein laten valideren. Deze procedure wordt de bijzondere rooilijn genoemd, en wordt door het College van Burgemeester en Schepenen behartigd; het College moet tekenen voor akkoord. U bezorgt het daarvoor uw proces-verbaal en dat zal u worden terugbezorgd met de handtekening van de Burgemeester en de gemeentesecretaris, naast die van de gemeentelijke landmeter van de technische Wegendienst, die gecontroleerd heeft of uw plan in overeenstemming is met de Algemene Rooilijn.
Ik ben architect en ik wil mijn project afbakenen op het perceel van mijn klanten
Om de afbakening van uw project te bepalen, moet u de ligging van de rooilijn kennen, die op zijn beurt de ligging van de achteruitbouwzone bepaalt.
De rooilijn en de achteruitbouw worden bepaald hetzij door een Bijzonder Bestemmingsplan, indien er een bestaat voor de desbetreffende zone, hetzij door een Algemeen Rooilijnplan. Indien deze twee documenten ontbreken, zal de landmeter-expert van de technische Wegendienst zich baseren op de bestaande situatie.
Contact
Landmeter-experten van de technische Wegendienst:
- Vincent ALBERT (alle zaken): 02/605.16.21
valbert@ukkel.brussels - André MECHELYNCK (plaatsbeschrijvingen en trottoirs): -
amechelynck@ukkel.brussels - Maxance VANDEN BROECK (topografie, plannen): -
mvandenbroeck@ukkel.brussels